De waarheid liegen
Ik ben druk aan het schrijven, over mijn eigen jeugd in Zeeland. Tricky business. ‘Nooit over jezelf schrijven,’ zei Bernlef vorige week op het Arhemse Lezersbal, ‘Dat kan niks worden’.
Maar ja, iedere keer als ik ergens anders over schrijf komen ongewenste beelden uit mijn jeugd op de meest hinderlijke plekken omhoog zetten, als Zevenblad in de moestuin. Ik wil daar een keer van af, kan ik eindelijk echt aan het werk.
Als schrijver moet je beschikken over een dubbel perspectief. Je moet naar binnen kunnen kijken, naar je eigen emoties, de voedingsbodem daarvan en het mechaniek erachter. Tegelijkertijd moet je naar buiten kunnen kijken, op zoek naar de woorden die andere mensen raken, en die hen een idee geven wat je wilt vertellen.
Wanneer je gaat schrijven over je eigen jeugd en je eigen leven, raakt het evenwicht al snel zoek. Probeer jezelf maar eens koel te analyseren. Probeer eens van jezelf een marionet te maken, die je met een paar subtiele vingerbewegingen van de ene emotie in de andere kunt sturen. Wanneer je dat stadium kunt bereiken, ben je vrij om het verhaal van je leven op een goeie manier te vertellen. Dan kun je de waarheid liegen.
De Rotterdamse kunstenaar Bert Simons heeft de problemen waar ik mee worstel allang opgelost. Hij maakt driedimensionale afbeeldingen van zichzelf, uit 80-grams printerpapier. Lijntjes op een blaadje papier worden met schaar en lijmpot samengevoegd tot wonderlijk levensechte klonen. Zo kan hij zichzelf objectief bekijken, vanuit alle mogelijke invalshoeken.
Bijkomend voordeel: hij kan nu zichzelf exporteren. Over de hele wereld bouwen mensen hun eigen Bert Simons. Lang nadat de Bert Simons van vlees en bloed tot stof is wedergekeerd, zullen uit meer duurzame materialen opgetrokken Bert Simonsen voortbestaan.
Neem een kijkje op de website van Bert Simons.
Vergeet niet via deze pagina de PDF te downloaden, zodat je een eigen Bert Simons kunt bouwen. Dan probeer ik ondertussen het ongelijk van Bernlef aan te tonen.