Sander Kooistra

De Zwitserse schrijver Charles Lewinsky (van het fenomenale boek Het lot van de familie Meijer) werd geïnterviewd door het NRC-Handelsblad. “Ik probeer altijd iets te schrijven dat ik nog nooit eerder heb geschreven,“ zegt hij, “zodat ik weer iets nieuws kan leren. Ik probeer steeds een andere stijl uit, die past bij het verhaal dat ik wil vertellen. (…) Ik kan pas beginnen met schrijven als ik de juiste stijl, de juiste toon heb gevonden.”

Hoe vindt u die?, vraagt de interviewster.
Lewinsky: „Ik weet niet waar die vandaan komen en ik wil het ook niet weten. Voor mij hoort dat bij de magie van het schrijven.”

Continue reading

Kunnen wij begrijpen wat er in een ander mens omgaat? Als schrijver hoor ik te zeggen: ja, dat kunnen we. Het zou de bodem onder ons project uithalen, wanneer ik dat ontkende, toch? Wij begrijpen een aantal fundamentele karaktertrekken van onze personages, anders kunnen we ze niet tot leven brengen. Lezers herkennen zich in die personages, worden er verliefd op (Jane Eyre! ), krijgen er een pesthekel aan, strijden er tegen. Je biedt de lezer inzicht in wat een ander beweegt, relativeringsvermogen, misschien ook een dieper begrip van andere mensen.

Ik heb een versie van mijn boek laten lezen aan twintig mensen, en sindsdien twijfel ik aan alles wat hierboven staat. Er is geen peil te trekken op hun reacties. Vuurpijlen alle kanten op. Hebben ze wel allemaal hetzelfde manuscript gelezen? Of verwarren ze mijn verhaal met een ander boek dat ze net aan het lezen waren?

Continue reading

Ik was al weken ver in een verhaal dat steeds wildere vormen begon aan te nemen, vol energie en daadkracht over alle randen klotste, bevolkt raakte met personages die vreemden voor me bleven terwijl ik ze toch zelf in het leven had geroepen. Van de ene dag op de andere kon ik niet verder. Teveel losse eindjes. Teveel mogelijkheden. Twee, drie boeken in 1 verhaal geperst.

Decision time. Besluiten nemen over de opbouw van het verhaal. De stroomversnelling, waarop ik me zo heerlijk had laten meedrijven, moest ingedamd. Spontane invallen getemd, gedresseerd, en in overzichtelijke weitjes te grazen gezet.

Continue reading

Niet te geloven hoe lang ik er over kan doen om iets te ontdekken dat recht voor mijn neus op ontdekking ligt te wachten.

De Boekenweek kwam er aan, dus er werden overal literaire evenementen georganiseerd. Ik ging naar het Lezersbal in het Arnhemse café Dudok.Voor het eerst in vele jaren dat ik zoiets bezocht.

De organisatie had een aardigheidje bedacht: iedere bezoeker moest zijn favoriete schrijver noemen, dat kwam op een badge te staan, en daarmee liep je rond op het bal. Het idee was dat er een soort literaire speeddating zou ontstaan. Ben jij ook zo’ n liefhebber van Kluun?

Welke naam zal ik noemen? Ik zit zo in elkaar: ik wil vijftig favorieten kiezen, of geeneen. Maar goed, je staat voor een balie, de mensen om je heen spelden vervuld van zelfbewustzijn een badge op, een stralende jonge dame (gekleed in de trouwjurk van haar oma) kijkt je verwachtingsvol aan, viltstift in de aanslag. Ik zeg: Raymond Carver. Wie? Na enige aarzeling geeft het meisje de viltstift maar aan mij, want zo’n esoterische keus, dat kan meneer beter zelf opschrijven.

Dus ik zit in de zaal, als enige getooid met de naam Raymond Carver. Voor mij geen speeddating vanavond. Waarom kies ik ook zo ‘n favoriet?

Continue reading

De Nederlandse boeken waar ik mee opgroeide, de bestsellers van de jaren vijftig en ver daarvoor, waren zo vol als nu alleen nog romans uit andere sterrenstelsels durven zijn, uit Zuid Amerika, het Midden Oosten. Of Ierland, natuurlijk. Personages, bijpersonages, natuurbeschrijvingen, straatscenes, woningen van voordeur tot zolderraam dichtgezet met meubels, tapijten, gordijnen, globes, boekenkisten, paspoppen, wat niet al.

Continue reading

Wat te doen als je vast zit? Regel 1: laat niemand het merken. Komt het toch uit, dan treedt regel 2 in werking: behoud onder alle omstandigheden je waardigheid.

Continue reading

Ik heb er jaren over gedaan voor ik literatuur durfde te schrijven. Misschien was het wat sneller gegaan, als iemand mij een paar tips had gegeven. Niet over vertelperspectief of foutief gebruik van de Aanvoegende Wijs ( ‘Laat me niet lachen!’). Geen technobabbel, geen academische schrijfwijzers. Een paar recht door zee opmerkingen over het schrijfproces en de psychologie van het schrijven, daar had ik meer aan gehad.

Dit is mijn top-5 voor iedereen die begint met schrijven.

Continue reading

Papierman grijpt zijn kans

Ik word gestalkt door mijn hoofdpersoon. Aanvankelijk kwam ik hem alleen tegen als ik achter mijn toetsenbord zat. Toen begon hij ongevraagd te verschijnen op plaatsen waar ik hem kon missen als kiespijn: in de rij voor de kassa bij Albert Heijn, halverwege het bovenzaaltje van veilinghuis Christie’s, op het ronde terras in het Vondelpark. En nu beheerst hij zowat mijn hele leven.

Het komt door een simpel vraagje van een lezeres (ik heb de eerste versie van mijn boek rondgedeeld in een select clubje): ‘Die hoofdpersoon van jou, slaapt die goed? Of ligt hij de hele nacht wakker? Ik wil gewoon meer van hem weten.’

Continue reading