Sander Kooistra

Kan je leren om literatuur te schrijven? Of word je als schrijver geboren?

Leuke vragen om te bespreken met een deskundig publiek (in dit geval het Schrijvers Platform Arnhem). Mijn inleiding bestond uit twee delen. In deel 1 werd de vraag ‘kan je leren schrijven’ beantwoord met een volmondig JA. In deel twee met een driewerf NEEN. Zoals het vaak gaat: na de lezing, na de discussie en vooral na de slotronde in een plaatselijk café wist ik precies wat er eigenlijk gezegd had moeten worden op die lezing. Dit is deel 1, zie voor deel 2 een volgende post.

Kan je leren om literatuur te schrijven die uitgevenswaardig is, voor een breed publiek interessant?
Die vraag wil ik om te beginnen beantwoorden met een volmondig JA. Schrijvers worden gemaakt, daar is geen alchemie voor nodig. Vlijt en ijver volstaan.

Continue reading

Ted van Lieshout is bekend geworden door zijn gedichten voor kinderen en door het aangrijpende verhaal Zeer Kleine Liefde, over zijn relatie als twaalfjarig jongetje met een pedofiele man.

In het NRC weekblad vertelt Van Lieshout over zijn jeugd.

“Ik deed altijd bijna alles in mijn eentje, ik was een ziekelijk jongetje. Op mijn kamertje zat ik uren te tekenen en te fantaseren en wat niet al. Ik voelde mij niet helemaal begrepen. Ik dacht dat ik de enige was met een innerlijk leven. Dat in die kleine onooglijke hoofdjes van mijn klasgenoten ook gedachten zaten, dat leek me onmogelijk.”

Eenzaam, onbegrepen, bezig met fantaseren. Een portret van de schrijver in wording dat ons inmiddels bekend voorkomt (zie mijn eerdere post Waarom wij schrijven). Toch lukte het Van Lieshout pas om door te breken als schrijver, toen hij in feite de hoop al had opgegeven.

Continue reading

Ik doe een poging om alles wat ik tot nu toe verzameld heb over de psychologie van het schrijven in kaart te brengen. De witte vlekken (dat zijn er meer dan ik had gedacht) probeer ik de komende maanden in te vullen. Het blijft mij een raadsel waarom ik zo weinig bijdragen van psychologen en andere vaklui kan vinden over de psychologie van de kunstenaar (en meer speciaal de schrijver). Heb je interessante gezichtspunten of literatuur in de aanbieding, aarzel niet om te mailen.

1. Het fundament.

Zelf schrijver worden, heet een boekje van Gerard Reve. De titel is natuurlijk ironisch bedoeld. Een typisch Reviaanse manier om te zeggen: Je kan alleen schrijver worden, wanneer je al schrijver bent. Er is een bepaalde state of mind voor nodig om schrijver te kunnen worden.

Orwell schetst zijn zelfportret in het essay Why I Write, en laat daarmee zien hoe die state of mind in elkaar steekt.
– Schrijvers voelen zich van hun jeugd af aan niet helemaal thuis in de maatschappij, staan er buiten, denken dat ze niet gezien en niet gewaardeerd worden.
– Schrijvers voelen zich eenzaam, maar ze hebben een wapen: ze kunnen erg goed met woorden overweg.
– Schrijvers ontdekken (vroeg of laat) hoe leuk het is om met woorden een eigen wereldje te scheppen.

Beschik je niet over die predispositie, des te beter, dat maakt het een stuk eenvoudiger om een gelukkig leven te leiden – maar schrijver worden is dan waarschijnlijk geen goed idee.

Continue reading