Sander Kooistra

Het Handboek voor schrijvers behandelt zo ongeveer alle onderwerpen die voor de beginnende schrijver relevant zijn, behalve het schrijven zelf. ‘Wie met dit handboek in de hand beter denkt te kunnen gaan schrijven, zal bedrogen uitkomen,’ stellen de auteurs in het voorwoord, ‘dit boek gaat niet over personages, spanning, metaforen of perspectief.’ Niks over schrijfstijl dus, des te meer over de wonderlijke omgeving waar je als beginnend schrijver in belandt.

Het Handboek geeft een schets van het literaire wereldje vanuit het perspectief van de aspirant schrijver: heeft mijn werk eigenlijk wel kwaliteit? Hoe kan ik beter leren schrijven, en (vooral) hoe krijg ik mijn werk gepubliceerd? Dat zijn niet de vragen van de ‘absolute beginner’, die tastenderwijs de eerste woorden op papier zet. Het boek mikt op mensen die de eerste stappen hebben gezet, al eens een cursus hebben gevolgd, wat verhalen of gedichten op papier hebben staan, en nu verder willen.

Die gevorderde beginner vraagt zich af: heeft een schrijfcursus voor mij nog zin? Waar vind ik een coach die me echt verder helpt? Heeft het nog zin om verhalen op te sturen naar literaire tijdschriften, of zijn die allemaal steendood?
Op dat soort vragen geeft het Handboek antwoord. Niet uitputtend, maar behoorlijk uitvoerig, helder geschreven, evenwichtige informatie, steeds met praktijkervaringen van beginnende schrijvers.

De kern van het boek is gewijd aan de hamvraag: hoe kom ik binnen bij een gevestigde uitgeverij? Alle stappen op weg naar het Walhalla komen aan de orde, van manuscriptbeoordeling en schrijfcoaching via de literaire agent tot het insturen van werk naar uitgevers en de kennismaking met de zakelijke kant van het boekenvak. In deze hoofdstukken kijken we recht in het raderwerk van de literaire machinerie. Heel verhelderend om te zien hoeveel mensen zich aanbemoeien tegen een boek, voordat het (getooid met jouw naam) in de boekhandel ligt. Niet elke beginnende schrijver zal vrolijk worden van het beeld dat hier wordt geschetst, realistisch is het wel

Ik heb heel weinig op aan te merken op dit Handboek. Een kritiekpuntje: het boek begint met een hoofdstuk over schrijfdoelen: ‘Wat wil ik, als schrijver?’, waarin de lezer wordt gesommeerd om te formuleren hoe hij/zij een plekje gaat veroveren in het literaire universum. Dat is veel gevraagd. Welke beginner weet raad met vragen als: wat is je schrijfdoel? Hoe denk je dat doel te bereiken? Wat is je strategie? Als je daar al een antwoord op weet te formuleren zal dat werkendeweg toch voortdurend worden aangepast. Pas nadat je een aardig aantal stappen in de literaire wereld hebt gezet begint die route zich af te tekenen. Vandaar ook dat het thema weer terugkomt achterin in het Handboek, in een hoofdstuk gewijd aan de vraag wat je moet doen als je eerste werk verschenen is: Tsja, en nu? Dat lijkt mij de logische plek voor die beschouwing. Dan kan het Handboek misschien beginnen met een wat minder streng hoofdstuk, iets over het genot van het schrijven bijvoorbeeld.

Het is maar detailkritiek. Dit Handboek is gewoon goed. Ik kan het iedereen aanraden die van het schrijven geproefd heeft, en er mee verder wil. Een boek om een keer door te lezen, en daarna te gelegener tijd uit de kast te trekken: wat zeiden ze ook weer over schrijfcoaching?

Handboek voor schrijvers (vierde editie 2009)
Maaike Molhuysen en Louis Stiller
Uitgeverij Augustus Prijs: € 27,50
ISBN 9789045702650
Bestel dit boek via Bol.com