Op zoek naar de films die werden vertoond op mijn YouTube avonden in het Arnhemse cultuurcentrum Bosch? Ze staan vanaf nu op een nieuwe plek: Het mooiste van YouTube.
Films over de Liefde, over Dans, over Waarneming, over Mensen en Machines, en niet te vergeten: Films over de geschiedenis van de Film. Geniet er van.
Zestig jaar na de Chinese Revolutie heeft een kunstenaar uit dat land bereikt waar we allemaal van dromen: op cruciale plaatsen onzichtbaar worden.
De man heet Liu Bolin, en begint al aardig beroemd te worden, getuige links als deze (uit de designwereld) , deze (een liefhebber van optische illusies) en deze (een highbrow kunstgalerie).
Hieronder nog twee verbazende werken van deze Grote Camouflagist. De onderste is zo goed gelukt, dat ik even twijfelde of de kunstenaar wel echt op deze foto aanwezig is. Let op zijn schoenen.
Ik was afgelopen weekend op de Manuscripta, het begin van het literaire seizoen, “de Uitmarkt van het boekenvak”. Leuker dan ik verwacht had. Om te beginnen door het publiek. Een groot contingent ouderen, de bezadigde treinlezers die het fundament van deze bedrijfstak vormen. Maar daartussen toch opmerkelijk veel jeugd. Nou ja, oudere jeugd. Eind twintig, begin dertig. En dan de schrijvers! Zeker vijftien schrijvers zien optreden die ik niet kende, waar ik nooit wat van gelezen heb, en dan blijkt dat ze al een reeksje boeken op hun naam hebben staan. Leesachterstand!
Die Manuscripta bestaat nog niet zo lang, begreep ik. Veel innovatiefs gebeurt er niet. De manifestatie sluit naadloos aan op de marketinginspanningen van de uitgevers, te naadloos misschien. De koplopers onder de openbare bibliotheken in ons land (Rotterdam, Amsterdam) zijn al lang omgetoverd in multimediale kennisfabrieken, waarin het woord nog altijd centraal staat, maar het boek niet meer. De Manuscripta is vergeleken daarmee zeer Old School.
Het is makkelijk kritiek leveren, als passant. Ik kan wel de hamvraag formuleren, maar ik weet het antwoord niet.
We zitten daar met duizenden leuke mensen bij elkaar, allemaal liefhebbers van literatuur, uitgevers, boekhandelaren, fervente lezers en actieve schrijvers. Maar ik ben op mijn rondje Westergasfabriek niemand tegengekomen die mij liet voelen wat een fantastische ervaring het is om een verhaal te lezen dat speciaal voor jou gemaakt lijkt. En ik heb geen schrijver horen vertellen hoe geweldig het is om een verhaal te schrijven waarvan je weet dat het mensen diep gaat raken. Datgene wat al die mensen beweegt om naar de Manuscripta af te reizen komt op de manifestatie niet aan de orde. Kunnen we dat niet tastbaar maken? Weten we niet hoe we dat over het voetlicht moeten brengen?
En ja, ik kreeg daar de ridderslag. Van twee giechelende meisjes achter een tafeltje in een bijgebouw. Ik ga vanaf nu door het leven als Auteur.
De boekentoren is gemaakt door de Canadese kunstenaar Tom Bendtsen Is dat niet wat voor de volgende Manuscripta?
Reageren? Mail me op sanderkooistra@gmail.com
Ik heb de veters van mijn dansschoenen al los. Er komt een meisje naast me zitten. Dans je nog?, vraagt ze. Ik kijk haar aan, en denk: bij Hans zou ze passen. Of bij Knappe Sander. Ben niet in vorm vanavond, zeg ik. Geeft niks, zegt ze, laat me even warmdansen.
En ik, vraag me niet waarom, ik trek mijn veters weer vast.
Zwijgend staan we op de dansvloer, kijken naar andere paren die grappen maken met elkaar. Eindelijk heeft de DJ het nummer gevonden dat hij zocht. Het begint met donkere bastonen die ik niet kan thuisbrengen. Aarzelend draai ik me naar haar toe. En dan barst het los. Neotango!
Verrast door de puls van de muziek werp ik een arm om het meisje heen, pak in de zwaai haar rechterhand beet, en vertrek met grote passen, zoals alle dansers om ons heen, voortgestuwd door het ritme. Het zaaltje lijkt een stuk kleiner opeens, ik voel me klemgezet door dansparen die van links en rechts onze ruimte komen opeisen, ik kijk om me heen en zie een glunderende Wim langs wervelen, eindelijk lekkere muziek, roept hij in het voorbijgaan, en knipoogt. Dan komt er weer ruimte op de vloer, voor het eerst keer ik me naar mijn dame, en merk dat ze me bestudeert. Al een tijdje bestudeerd heeft, terwijl ik niets in de gaten had, onnozel met de omgeving bezig was. Ik vergroot de afstand tussen ons, zet haar in een achterwaartse ocho, een sandwich, een heleboel figuren wil ik haar voor de neus draaien, en van de weeromstuit zet ik een blokkade in de draai terug. Hautain kijkt ze naar mijn voet, zo bruut op haar weg, en stapt er met kittige pasjes omheen.
Een vriend ging dood. Mijn leven kwam stil te staan.
Vanuit die stilstand heb ik ergens in de afgelopen maanden, niet eens bewust, een wissel omgezet. Ik ben anders gaan schrijven. Korter, met meer urgentie.
De novelle waar ik aan bezig was ligt half gereed op de plank, en zal daar nog een tijdje blijven liggen. Intensiteit is waar het nu om gaat. Ik kan dat wel bereiken in een kort verhaal, niet op de lange baan.
Het past ook beter bij mijn temperament. Een verhaal van 1000 woorden staat binnen een dag in de grondverf. Dan volgen nog 15 versies, het komt dicht in de buurt van gedichten schrijven, maar al snel beginnen de zinnen te gloeien, het verhaal valt in een definitieve plooi. Toewerken naar het moment dat er geen woord meer teveel staat en toch niets ontbreekt. Heerlijk gevoel.
De verhalen die mij raken doen anderen ook wat. Ik krijg opeens reacties, en het blijkt dat ik die nodig heb. Ik hield mezelf steeds voor dat ik schreef uit een diepgevoelde noodzaak, van binnenuit, dat het niet uitmaakte wat anderen er van vonden. In de trant van Elias Canetti ( ‘Ik ben mijn eigen strengste rechter’). Nou, vergeet het maar. Ik heb die reacties nodig om mezelf op gang te houden (net als Canetti zelve, zie de nieuwe biografie van Hanuscheck).
Nu denk ik na over deze blog. Misschien gaat ook hier een wissel om.
٭ Apeldoorn 18-4-1951 † Amsterdam, 9-5-2009
Ik heb een verhaal geschreven voor Aad en zijn geliefde Ria, je vindt het hier
Voor Aad & Ria, 27 april 2009
– Hoe lang nemen we voor Napels, vraagt Mark. Twee dagen, drie dagen?
– Ik wou dat we de tijd hadden, zegt Sofie.
– Goed. Dan doen we alleen het belangrijkste. Eén straat in Napels. Ik ga je stevig vasthouden. Zijn we met de auto?
– Natuurlijk zijn we met de auto. Volvo stationcar.
Mark tast naar de elektrische bediening van het bed, laat het hoofdeinde een paar centimeter omhoog komen, en zegt:
– Dan liever een Mercedes.
– Mmmm, vooruit, zegt Sofie, maar niet zo’n duffe kleur groen, alsjeblieft.
Mark doet zijn ogen dicht, en begint te glimlachen.
– Dat is het voordeel van de morfine, zegt hij, prachtige auto’s zie ik nu.
In een zilveren Mercedes rijden we Napels binnen. Enige auto op de hele snelweg waar geen blutsen in zitten. Rijden als gekken, de Napolitanen. Maar ik rij altijd vijf kilometer harder.
– Jij bent de grootste gek, zegt Sofie.
Ze lachen.
– We zetten hem bij het fort, zegt Mark, ik weet een plekje. En dan gaan we lopen.
– Waar moet ik op rekenen, vraagt Sofie. Warm? Tropisch?
– Dertig graden, zegt Mark. Blote benen. We lopen naar de mooiste straat van de stad. Spacca Napoli, Splijt Napels.
– Kom iets hoger liggen, zegt Sofie, je zakt weg.
Voorpagina van het NRC-Handelsblad, 23 maart 2009.
Volgens mij heeft de wereld meer behoefte aan de postcode van de Liefde.
Niet te geloven hoe lang ik er over kan doen om iets te ontdekken dat recht voor mijn neus op ontdekking ligt te wachten.
De Boekenweek kwam er aan, dus er werden overal literaire evenementen georganiseerd. Ik ging naar het Lezersbal in het Arnhemse café Dudok.Voor het eerst in vele jaren dat ik zoiets bezocht.
De organisatie had een aardigheidje bedacht: iedere bezoeker moest zijn favoriete schrijver noemen, dat kwam op een badge te staan, en daarmee liep je rond op het bal. Het idee was dat er een soort literaire speeddating zou ontstaan. Ben jij ook zo’ n liefhebber van Kluun?
Welke naam zal ik noemen? Ik zit zo in elkaar: ik wil vijftig favorieten kiezen, of geeneen. Maar goed, je staat voor een balie, de mensen om je heen spelden vervuld van zelfbewustzijn een badge op, een stralende jonge dame (gekleed in de trouwjurk van haar oma) kijkt je verwachtingsvol aan, viltstift in de aanslag. Ik zeg: Raymond Carver. Wie? Na enige aarzeling geeft het meisje de viltstift maar aan mij, want zo’n esoterische keus, dat kan meneer beter zelf opschrijven.
Dus ik zit in de zaal, als enige getooid met de naam Raymond Carver. Voor mij geen speeddating vanavond. Waarom kies ik ook zo ‘n favoriet?
De Deense fotograaf Simon Hoegsberg fotografeert reeksen mensen, steeds op dezelfde locatie, en voegt ze samen tot een slide: een foto van meters lengte (hierboven zie je maar een klein deel). Het effect is verbijsterend.
Ga naar de site van Hoegsberg, en bekijk zijn project We Are All Gonna Die – 100 meters of existence.
Onvergetelijk: de twee mensen halverwege, man en vrouw, middelbare leeftijd, zorgelijke blik, beiden met een pleister over het rechteroog.
Een verhaal van mijn hand is opgenomen in de bundel De Karavaan.
Zie mijn post Over de Verloren Zoon.